Tahmas Kurumsal Danışmanlık - Ticari Riskler Artıyor

Ticari Riskler Artıyor

Eskiye göre sektör kalabalıklaÅŸtı, rekabet sertleÅŸti ve kazançlar düÅŸmeye baÅŸladı. O zaman dünkünden daha fazla dikkate ve iÅŸ disiplinine ihtiyaç olduÄŸu açıktır. Ancak sermaye koyduÄŸum bir ÅŸirketim olmamasına raÄŸmen, etrafımda bu konuda benim kadar tedirgin olan bir meslektaşımı görmüyorum. Ve buna ÅŸaşırıyorum.

Åžu anda sektörümüzde iki temel sorun vardır. Birincisi birçok perakendeci gücünün çok üzerinde iÅŸ hacmi yaratmak istiyor. Bu kolay deÄŸildir. Ä°kincisi ve daha tehlikeli olanı ise; bunu yetersiz kadrolarla baÅŸarmak istiyor. Bu ise hiç mümkün olamaz. Tedarikçi kanadındaki durum da farklı deÄŸildir. 3-5 firmanın bayiliÄŸini alıp, kısıtlı sermaye ile yola çıkılıyor, piyasaya ürünler dağıtılıyor ve çember devamlı geniÅŸliyor. Peki yeterli sermaye gücü olmadan ve ne zaman döneceÄŸi belli olmayan alacaklarla iÅŸ hacmi nasıl büyüyecek? Neticede onlar da gece uyuyamıyorlar.

Sorun; her iki tarafında birbirini finansman kaynağı olarak görüp, iÅŸletme sermayelerini yok etmeleridir. Bu yanlış inanç, perakendecinin ödeme vadelerini normalin üzerinde esnetmesiyle kayboluyor ve endiÅŸeler baÅŸlıyor. Ä°ÅŸte o andan itibaren de ticaretin ahengi kalmıyor. Bu gün yaÅŸadığımız durum budur. EÄŸer seneler önce tedarikçiler normal vadelerinde direnebilselerdi, perakendeci de hesapsız büyümeyi programa almayacak, sektör de bu kadar saÄŸlıksız duruma gelmeyecekti. Ben dünyada bizden baÅŸka 200-250 gün vadelerin oluÅŸtuÄŸu ve bundan herkesin mutluluk duyduÄŸu bir pazara rastlamadım. Aramaya devam ediyorum.

Problemler bununla da sınırlı deÄŸildir. Matematikten uzaklaÅŸtığınız an büyük risklerle karşı karşıyasınız demektir. Bir örnekle açıklayayım. Anadolu’da giderler toplamının ciro içindeki payı % 30 olan market zinciri vardır (üst sınır % 22 olmalı). Aynı zincirin personel gider oranı % 17 (üst sınır % 10 olmalı), finansman gider oranı % 6 (üst sınır % 1 olmalı) dır. Åžimdi böyle bir ÅŸirketin ticari faaliyetini sürdürebilme imkanı var mı? Üçer puan azaltsa bile yok ama ÅŸimdilik kapılar müÅŸteriye açık. Bu ÅŸekilde, su almaya baÅŸlamış tekne misali benzerleri de sayıca hiç az deÄŸildir. Hatta birçoÄŸu su almaya devam ettiÄŸi halde karaya oturduÄŸu için batmadığını zannediyor. Oysa bu kadar önemli iÅŸletmelerde iÅŸ disiplinini saÄŸlayacak o kadar pratik çözümler var ki…

Seneler önce; Bankacılık sektörünün dünya çapında duayenlerinden birisi kendisi için yepyeni olan bir kulvara, perakendeciliÄŸe girdi. Yeni aldığı maÄŸazalar zincirine en fazla bir aylık ön araÅŸtırmadan sonra Genel Müdürü, Satınalmadan sorumlu Genel Müdür yardımcısını ve Satıştan sorumlu Genel Müdür Yardımcısını, ülkenin bu kulvardaki lider ÅŸirketinden transfer etti. Bütün yapılanmayı ve devamındaki kadrolaÅŸmayı da o ekibe bıraktı. Bu iÅŸleme “hızlandırılmış benchmarking” diyoruz.

Sekiz sene sonra bu ÅŸirket, deÄŸerini sekiz kat artırarak büyük bir gruba satıldı.

Buradan çıkan sonuç; iÅŸ adamının her konuyu bilmesine gerek olmadığı, örnekteki gibi akıllı tüccar tarafını kullanmasının yeterli olduÄŸudur. Ä°ÅŸte çoÄŸunlukla becerilemeyen ve çaresiz kalınan tarafı da burasıdır.

Bakkallıktan gelen bir patronun, elbette diÄŸer sektörlerden gelenlere göre önemli bir avantajı vardır. Ancak daha önce sandal kullandığını unutmayacak, büyük tonajlı gemisine Denizcilik Fakültesi mezunu uzakyol kaptanı ve gemi makina mühendisi alacaktır. Perakende iÅŸletmelerde de aynısı geçerli olmakla beraber, üzerine alaylı deneyimin de krema olarak ilavesi gerekmektedir. Ülkemizde böyle iyi yetiÅŸmiÅŸ yönetici sayısı az deÄŸildir. Buna raÄŸmen yetenekli üst yönetici tek başına iÅŸ yapamaz, iyi takım iÅŸ yapar. Mutlaka bütçe ayrılmalı ve yukardaki örnekte olduÄŸu gibi kuvvetler ayrılığı prensibine uygun, tam yetkili en az üç kiÅŸilik tepe yönetici grubu atanmalıdır.

Yapılmaması gereken bir ÅŸey daha var. Çok iyi eÄŸitim almış da olsa; bütün iÅŸleri bildiÄŸini zanneden ve macerayı seven bir mahdum beye, ÅŸirketi özgürce ve tek başına yönetme hakkı asla verilmemelidir. Bedelinin ne kadar ağır olduÄŸunu gösteren örnekler çevremizde bolca mevcuttur.

 

Ercüment Tunçalp

Yazarımızın bu yazısı Retail Türkiye Dergisinde yayınlanmıştır.


PaylaÅŸ

WhatsApp İletişim Hattı